[koksik844]

Graj w kolory pomidorem

Badacze z Ohio State University przeprowadzili ciekawe doświadczenie: jednej grupie osób podali sos z żółtych pomidorów, a drugiej – z czerwonych. Okazało się, że pierwsza grupa przyswoiła dwa i pół razy więcej likopenu – przeciwutleniacza, który chroni m.in. przed rakiem prostaty. Dlaczego żółte pomidory są lepsze? Prawdopodobnie zawarty w nich likopen lepiej rozpuszcza się w tłuszczu niż ten z odmian czerwonych. Bez względu na kolor więcej likopenu niż świeże pomidory zawierają przetwory z nich: ketchup, sos, przecier.
Żółte pomidory dostarczają więcej antyrakowego likopenu niż "zwykłe" czerwone.


Likopen - chemiczne i biologiczne właściwości
- felieton dr Agaty Wawrzyniak

Likopen jest karotenoidem naturalnie obecnym w pomidorach który determinuje ich czerwoną barwę. Wiele z ostatnio przeprowadzonych badań dowodzi że likopen zmniejsza ryzyko powstawania chorób przewlekłych, a przede wszystkim chroni przed nowotworami oraz chorobami układu krążenia. Związane jest to z właściwościami antyoksydacyjnymi likopenu. Szczególnie wysokie poziomy likopenu zostały oznaczone w jądrach, nadnerczach, prostacie oraz wątrobie.

Likopen, jeden z ważniejszych przedstawicieli karotenoidów, jest związkiem rozpuszczalnym w tłuszczach, nierozpuszczalnym w wodzie, o barwie czerwonej, absorbującym światło o długości fali 472 nm w eterze naftowym. Sumaryczny wzór likopenu wynosi C40H56, a jego masa molowa 536,85 g/mol (1).
Likopen, nienasycony węglowodór polienowy, zbudowany jest z ośmiu reszt izoprenowych, tworzących łańcuch węglowy o 40 atomach węgla, zawierający 11 sprzężonych i 2 niesprzężone podwójne wiązania. Oba z pierścieni jononowych są otwarte, przez co likopen nie posiada właściwości prowitaminy A. Zawarte w likopenie wiązania podwójne mogą ulegać izomeryzacji z pozycji all-trans do mono- lub poly-cis izomerów pod wpływem światła, temperatury czy reakcji chemicznych. Najczęściej spotykanymi formami są izomery all-trans (forma najbardziej stabilna termodynamicznie), 5-cis, 9-cis, 13-cis, 15-cis (1, 2).
Likopen jest intensywnie zabarwiony mimo braku w jego cząsteczce typowych grup chromoforowych. Fakt zabarwienia można objaśniać tym, że liczne wiązania podwójne są ze sobą sprzężone i dzięki temu likopen podobnie jak karoteny pochłania światło w widzialnej strefie widma, skutkiem czego związki te postrzegane są przez nas jako substancje barwne, nadające ubarwienie licznym zwierzętom, a zwłaszcza ptakom (flamingom), rybom, skorupiakom (homarom) i owadom, jak też i roślinom (pomidorom, arbuzom, gujawie, czerwonym grejfrutom) (2, 3).
Struktura chemiczna każdego z karotenoidów warunkuje jego właściwości fizyczne, chemiczną reaktywność oraz funkcje biologiczne, które mogą być różne także w zależności od organizmu. Głównym zadaniem likopenu w komórkach roślinnych, czy mikroorganizmów jest pochłanianie światła i udział w procesach fotosyntezy, gdyż w stosunku do chlorofilu likopen spełnia rolę pigmentu wspomagającego, występując w otoczce chloroplastów. Chroni również komórki przed zwiększoną wrażliwością na światło, pochłaniając promienie słoneczne (1, 2, 3).
Często też likopen nie jest końcowym produktem, a tylko związkiem pośrednim w biosyntezie licznych karotenoidów. W przypadku fotosyntetyzujących bakterii z likopenu tworzą się acykliczne karotenoidy np. rodopen będący głównym karotenoidem bakterii purpurowych.